Av. Yasemin ÇORAK & Av. Sevcen CAN
Kısaca ve genel olarak tahkim; taraflar arasındaki bir uyuşmazlığın devlet yargısı yerine hakem adı verilen üçüncü kişiler tarafından çözüme kavuşturulması olarak tanımlanabilir.
İhtilafların çözümünde devlet yargısının yanında alternatif bir çözüm yöntemi olarak tahkime sıklıkla başvurulmaktadır. Tahkimde; uyuşmazlık, devletin ilgili mahkemeleri yerine tarafsız hakemler tarafından karara bağlanmakta ve yargılama sonucu verilen kararlar mahkeme kararlarında olduğu gibi taraflar açısından bağlayıcı hale gelmektedir. Nitekim, tarafların aralarında meydana gelmiş veya gelebilecek bir uyuşmazlığın çözümü amacıyla arabuluculuk gibi alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri yerine tahkime başvurmalarındaki en önemli sebep söz konusu uyuşmazlık hakkında verilen kararın bağlayıcı ve icra kabiliyetine doğrudan sahip bir karar olmasıdır. Bir başka deyişle tahkim yargılaması neticesinde alınan karar aynen bir mahkeme ilamı hükmündedir. Bu vesileyle doğrudan icra edilebilme kabiliyeti taşır.
Tahkim, ihtiyarı bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Taraflar, aralarında mevcut veya ileride meydana gelebilecek uyuşmazlıkların tahkim yoluyla çözüme kavuşturulabileceği hususunda yazılı anlaşma akdedebilirler. Söz konusu yazılı anlaşma taraflar arasında imzalanacak bir tahkim anlaşması olabileceği gibi, tahkim şartı gibi özel bir irade beyanı da olabilir. Söz konusu irade beyanıyla taraflar ihtilafın devlet yargılamasına götürülmeyeceği hususunda anlaşmaktadırlar. Nitekim tahkim şartı, uyuşmazlığın devlet yargılamasına götürülmesi durumunda taraflara itiraz hakkı vermektedir. Söz konusu itiraz hakkı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 116. maddesinde ilk itiraz olarak düzenleme altına alınmıştır.
Tarafların aralarında akdedecekleri tahkim anlaşması veya tahkim şartı ile uyuşmazlığı çözecek hakem veya hakem heyetini, bunların seçilmesine ilişkin usulleri, tahkim yerini, tahkim yargılamasının tabi olacağı hukuku, uyuşmazlığın çözümünde uygulanacak hukuku, yargılamanın usulünü, dilini serbestçe belirleyebilmeleri mümkündür.
Bir sonraki yazımızda milletlerarası tahkim kavramından bahsedeceğiz.
Hukuk Desteği