Av. Yasemin ÇORAK & Av. Sevcen CAN
Bir önceki yazımızda 4686 Sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu (“MTK”) verilen hakem kararlarının iptalini gerektiren sebeplerden bahsetmiş, hakem kararlarının iptalini gerektiren sebeplerin MTK’nın madde 15/A-I hükmünde mahkeme tarafından re’sen dikkate alınacak olan iptal sebepleri ve uyuşmazlığın taraflarınca ispat edilmesi gereken iptal sebepleri olarak iki farklı ayrımda incelendiğine değinmiş, uyuşmazlığın taraflarınca ispat edilmesi gereken iptal sebeplerinden detaylı olarak bahsetmiştik (Lütfen bkz…). Bu yazımızda ise, mahkeme tarafından re’sen gözetilmesi gereken iptal sebeplerinden söz edeceğiz.
MTK madde 15/A-I’da sayılan, tahkim mahkemesi tarafından re’sen gözetilmesi gereken iptal sebepleri aşağıda açıklanmaktadır:
i. Hakem veya hakem kurulu kararına konu uyuşmazlığın Türk Hukukuna göre tahkime elverişli olmaması
Hukukumuza göre tahkim yargılamasına elverişli olmayan uyuşmazlıklar MTK’nın 1. maddesinin 4. fıkrasında; “Türkiye’de bulunan taşınmaz mallar üzerindeki aynî haklara ilişkin uyuşmazlıklar” ile “iki tarafın iradelerine tâbi olmayan uyuşmazlıklar” olarak belirlenmiştir. Diğer bir deyişle, söz konusu uyuşmazlıklar MTK’ya tabi değildir. Hakem kararına konu uyuşmazlığın hukukumuza göre tahkime elverişli olmadığının tespit edilmesi halinde hakem kararının iptali gerekmektedir. Söz konusu iptal sebebinin mahkeme tarafından re’sen göz önüne alınması gerekmekte olup, taraflarca ileri sürülebilmesi de mümkündür.
ii. Hakem veya hakem kurulu kararının kamu düzenine aykırı olması
Kamu düzeni kavramına ilişkin herhangi bir tanımlama hukuki düzlemde söz konusu olmayıp, kapsamı devletten devlete, bir hukuk branşından diğerine değişebilen bir kavramdır. Hakem veya hakem kurulu kararının kamu düzenine aykırı olması da mahkeme tarafından re’sen gözetilecek bir iptal sebebi olarak düzenlenmektedir. İptal davasına bakan mahkeme, hakem kararının kamu düzenini ihlal eder nitelikte olup olmadığını incelerken, kamu düzeni kavramını hem milli hem de milletlerarası kamu düzeni açısından göz önünde bulundurmalıdır. Söz konusu iptal sebebinin yine taraflarca ileri sürülebilmesi de mümkündür.
Bir sonraki yazımızda iptal davasının sonuçlarından bahsedeceğiz.
Hukuk Desteği