Ceza ehliyeti, kişilerin işledikleri suçlar bakımından sorumlu tutulabilmeleri için aranır. Ceza sorumluluğunu ortadan kaldıran veya azaltan hallerin varlığında kişi işlediği suçlar bakımından sorumlu tutulamaz.
Ceza sorumluluğunun mevcut olabilmesi için birtakım şartların varlığı aranır:
- İsnat Yeteneği
- Kusurluluk
İsnat yeteneği unsurları anlama, tanımlayabilme ve düzenleyebilme yeteneği olarak ifade edilebilir. Başka bir deyişle kişinin iradi olarak hareket edebilmesi isnat yeteneğine sahip olduğunu gösterir. İradi olarak bir fiili işlemeyen kişiler hakkında ise suçla alakalı bir illiyet bağının sağlanması güçtür.
Kusurluluk ise, hukuka aykırı bir fiili işlemek anlamına gelmektedir. Açıklayacak olursak suçun isnat edilebilmesi için yalnızca hukuka aykırı sonuç yeterli değildir, hukuka aykırı fiilin varlığı da aranır.
Ceza sorumluluğunu kaldıran veya azaltan sebeplerin varlığından söz edebiliriz. Söz konusu sebepler, failin iradesine ve ayırt etme gücüne yönelik olup kişilerin şahsına ait sebeplerdir. Yaş küçüklüğü de bu sebepler arasındadır. Türk Ceza Kanunu’nun 31. maddesinde değerlendirilen yaş küçüklüğü, maddede 3 gruba ayrılarak incelenmiştir:
- 12 Yaşından Küçük Olan Çocuklar: 12 yaşından küçük çocukların cezai sorumluluğu bulunmamaktadır. Bu nedenle 12 yaşından küçük çocuklara ceza verilemez. Ancak, çocuklara özgü güvenlik tedbirleri uygulanabilir.
- 12 – 15 Yaş Aralığındaki Çocuklar: Bu yaş aralığındaki çocukların cezai sorumluluklarının araştırılması gerekir. Buna göre çocuğun yaptıklarının sonucunu anlayabilme ve fiillerini yönlendirebilme yeteneğinin gelişip gelişmediğine bakılır. Söz konusu yeteneğin gelişmediği tespit edilen çocukların ceza sorumluluğu yoktur. Yalnızca çocuklara özgü koruma tedbirlerine başvurulur. Eğer çocuk fiilerinin sonucunu anlayabilme ve fiillerini yönlendirebilme yeteneğine sahipse, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde on iki yıldan on beş yıla; müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde dokuz yıldan on bir yıla kadar hapis cezası verilir. Diğer cezaların yarısı indirilir ve bu hâlde her fiil için verilecek hapis cezası yedi yıldan fazla olamaz.
- 15 – 18 Yaş Aralığındaki Çocuklar: Bu yaş aralığındaki çocukların cezai sorumluluğu bulunmaktadır. Ancak, yaş küçüklüğü cezada indirim sebebi olarak düzenlenmiştir. Buna göre ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde on sekiz yıldan yirmi dört yıla; müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde on iki yıldan on beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Diğer cezaların üçte biri indirilir ve bu hâlde her fiil için verilecek hapis cezası on iki yıldan fazla olamaz.
Hukuk Desteği
16-17 yaşında bir kişi ehliyet başvurusu yapıyor ilgili eğitim kurumu kaydını velisi ile sifai görüştükten sonra alıyor bir müddet sonra sınava
Gireceği zaman sınavlara girmiyor ve kursun borcunu ödemiyor bu genç bu borctan sorumlumu yoksa kurs 18 yaşından küçük olduğu için kayıt alamaz mı
Yeni yasaya göre a1 ehliyet yaşı 16
Teşekkürler
Ayırt etme gücüne sahip küçükler ve kısıtlılar, yasal temsilcilerinin rızası olmadıkça, kendi işlemleri ile borç altına giremezler. Burada 16 yaşındaki kimse ayırt etme gücüne sahip küçük oluyor. Velisinin bu borç altına girmede rzası var mıydı sorusu gündeme geliyor. Bu olayda izib var…