Alan adı, bir web sitesinin internetteki adı ve adresidir. Bu adres olmadan bir Internet kullanıcısı Web sitesine sadece IP adresiyle ulaşabilir. Alan adları IP adresi denilen, bilgisayarların (sunucuların/server’ların) birbirini tanımasını sağlayan numara sisteminin daha basitleştirilmiş ve akılda kalması için kelimelerle ifade edilmiş halidir. Daha teknik bir anlatımla bir bilgisayarın internet ağındaki adresi, kodudur. Alan adlarının hukuki boyutu tartışmalı olmakla birlikte birçok görüşe göre marka ticaret ünvanı, işletme adı vb. gibi işletmelerden bağımsız olarak işletmeleri tanıtmaya yarayan ayırt edici ad, işaret ve tanıtma aracı olarak kabul edilmektedir.
Aslında alan adı satın aldığınız değil kiraladığınız bir hizmettir, bu yüzdendir ki en fazla on yıl olmak üzere alan adınızın süresini yenileyebilirsiniz, normalde en az bir yıl için kayıt edilen alan adları, on yıla kadar tescil edilebilinir.
Türkiye’nin ülke alan adı olan “.tr” uzantılı alan adları (.com.tr, .net.tr ve daha fazlası) ODTÜ tarafından yönetilmekte ve tahsis edilmektedir, bu tahsis işlemi en fazla beş yıl için yapılabilir. Ülkemizde “.tr” uzantılı internet alan adları yönetimine ilişkin hususlar 27752 sayılı İnternet Alan Adları Yönetmeliği’nde (Bundan sonra “Yönetmelik” olarak anılacaktır.) düzenlenmiştir. İlgili Yönetmelik, alan adı sahibine bazı yükümlülükler getirmektedir. Bu yükümlülükler;
- İlgili mevzuata uymak,
- Kayıt kuruluşuna tam ve doğru bilgiler vermek,
- Bu bilgilerde meydana gelen değişiklikleri derhal hizmet aldığı kayıt kuruluşuna bildirmek,
- Üçüncü kişilerin haklarını ihlal etmemek,
- Bilgilendirilmesini müteakip kayıt kuruluşları arası zorunda transfer hallerinde gereken işlemleri yapmaktır.
Alan adlarının marka olarak tescil edilebilmesi için alan adının marka niteliğine sahip olması gerekmektedir. Her alan adı marka olarak tescil edilemez. Ayırt edicilik niteliği olmayan, tescilli markalarla aynı ya da benzer olan, tanımlayıcı nitelikte olan ve cins, çeşit, vasıf, kalite, coğrafi kaynak bildiren, ilgili sektörde herkes tarafından kullanılan alan adları marka olarak tescil edilemez.
Alan adlarına ilişkin uyuşmazlıkların mahkemede çözümlenmesinde yetki, maliyet ve süre gibi çeşitli sıkıntılar bulunmasından dolayı bu sorunların çözümlenmesine yönelik tüm ülkelerde alternatif çözüm yolları geliştirilmiştir. Ülkemizde ise Yönetmelik’le, alan adlarına ilişkin ihtilaflarda alternatif çözüm mekanizmaları geliştirilmiştir. Bu ihtilaflar usul ve esasları Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından belirlenmiş olan Uyuşmazlık Çözüm Hizmet Sağlayıcıları tarafından işletilen uyuşmazlık çözüm mekanizması ile çözümlenebilmektedir.
Uyuşmazlık çözüm mekanizmasına başvuru için;
- İhtilaf konusu alan adının, sahip olunan ya da ticarette kullanılan marka, ticaret unvanı, işletme adı ya da diğer tanıtıcı işaretlerle benzer ya da aynı olması,
- Alan adını tahsis ettiren tarafın bu alan adı ile ilgili yasal bir hakkı ya da bağlantısının olmaması,
- Bu alan adının alan adı sahibi tarafından kötü niyetle tahsis ettirilmesi veya kullanılması gerekmektedir.
Şikayetçi üç şartın birlikte sağlandığını iddia ediyorsa, uyuşmazlığın çözümü için uyuşmazlık çözüm hizmet sağlayıcılarından birini tercih ederek başvurusunu yapar. Ayrıca şikayetçi başvuruda bulunduğu uyuşmazlık çözüm hizmet sağlayıcısının kendisine kesin bir karar bildirmesine kadar aynı hususta başka bir uyuşmazlık çözüm hizmet sağlayıcısına başvuruda bulunamaz.
Alan adlarının devri ve satımı da mümkündür. Ayrıca belirtmek gerekir ki, gerçek kişilerin ölüm, gaiplik, gaiplik karinesi gibi durumlarında alan adı yasal mirasçılara devredilebilinir. Satılan veya devredilen alan adının kullanım süresinde bir değişiklik meydana gelmeyecektir.
Hukuk Desteği