Türk Medeni Kanunu gereğince, eşler arasında “edinilmiş mallara katılma rejiminin” uygulanması esastır. Ancak eşler, mal rejimi sözleşmesiyle Kanun’da belirtilen diğer rejimlerden birini de kabul edebilirler. Yasal veya seçimlik mal rejiminin kapsamına, mal rejiminin başladığı ve sona erdiği tarih aralığında edinilen mallar dahildir. Dolayısıyla hangi malların tasfiye işlemine tabi tutulacağını tespit edebilmek için mal rejiminin sona erme anı ve sona erme nedenleri oldukça önem arz eder. Yasal veya seçimlik mal rejimi aşağıdaki hallerde sona erer:
1) Boşanma: Boşanma davasında yapılan yargılama sonucunda verilecek olan boşanma kararının kesinleşmesiyle evlilik birliği de sona erer. Ancak mal rejiminin sona ermesi evlilik birliğinin sona erme anına değil boşanma davasının açıldığı tarihe bağlanmıştır. Bunun nedeni, boşanma davası sürerken eşlerin birbirlerinden mal kaçırmalarını önlemektir. Mal rejiminin tasfiyesi ise, geçerli mal rejimine ilişkin hükümlere göre, boşanma kararıyla birlikte yapılacaktır.
2) Eşlerden birinin ölümü: Bu halde evlilik birliği ve dolayısıyla yasal veya seçimlik mal rejimi de sona erer.
3) Eşlerin başka bir mal rejimini kabul etmeleri: Tarafların Kanun’da öngörülen şekilde anlaşarak yeni bir mal rejimini kabul etmeleri de mümkündür. Buna ilişkin yazımız için; (Bkz….). Yeni mal rejiminin seçildiği sözleşme tarihi itibarıyla eski mal rejimi sona erer. Yeni mal rejiminin uygulanabilmesi için, önceki mal rejiminin tasfiyesi gerekmektedir.
4) Mahkeme tarafından olağanüstü mal rejimine karar verilmesi: Eşlerden birinin talebiyle, kanunda sayılan nedenlerden en az birinin ortaya çıkması halinde hakim mal ayrılığı rejimine geçilmesine karar verebilir.
5) Evlenmenin butlanına karar verilmesi: Evliliğin butlanı sonucunu doğuracak hallerin varlığında evlilik akdi de kesin hükümsüz olacağından, yasal veya seçimlik mal rejimi de sona erecektir.
6) Eşlerden biri hakkında gaiplik kararı alınması: Eşlerden birinin ölümü mal rejiminin sona ermesine neden olacağı gibi, eşlerden biri hakkında gaiplik kararı alınması da, gaip eş ölmüş sayılacağı için mal rejiminin sona ermesine neden olacaktır.
Yasal veya seçimlik mal rejimi; boşanma veya mal ayrılığına geçilmesine karar verilmesi halinde dava tarihinde, taraflarca başka bir mal rejimi seçilmesi durumunda yeni mal rejimi sözleşmesinin yapıldığı tarihte, eşlerden birinin ölümü durumunda ölüm tarihinde, hakkında gaiplik kararı verilmesi durumunda ise son haber alma tarihinde sona ermiş kabul edilecektir.
Hukuk Desteği