Av. Yasemin ÇORAK & Av. Sevcen CAN
Bir önceki yazımızda 4686 Sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu’nun (“MTK”) amaç ve kapsamından bahsetmiştik (Lütfen bkz…). Bu yazımızda ise MTK kapsamında verilen hakem kararlarının iptali prosedüründen bahsedeceğiz.
MTK’nın 15. madde hükmünde hakem kararlarına karşı yalnızca iptal davası açılabilmektedir. Dolayısıyla hakem kararlarının Yargıtay tarafından denetlenmesi söz konusu olmamaktadır. Hakem kararlarının iptali talebiyle açılacak davalarda görevli ve yetkili mahkemelerin hangileri olduğu yine MTK’nın 15. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre iptal davası yönünden, davalının yerleşim yeri veya olağan oturma yeri ya da işyerinin bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesinin bulunduğu yer yönünden yetkili bölge adliye mahkemesi, davalının Türkiye’de yerleşim yeri, olağan oturma yeri veya işyeri yoksa İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi görevli ve yetkilidir.
İptal davası açılabilmesi için MTK’da öngörülen süre 30 (otuz) gün olup bu süre, hakem kararına ilişkin yorum veya tamamlama kararının taraflara tebliğinden itibaren başlamaktadır.
Hakem kararlarına karşı açılan iptal davalarında mahkeme, esasa girmemekte ve yalnızca tahkim sözleşmesinin veya tahkim şartının içeriği ile hakem kararında yer alan hususları dikkate alarak, MTK kapsamında düzenlenen iptal sebepleri doğrultusunda bir karar verebilmektedir. Diğer bir deyişle, iptal davasına bakan mahkemenin incelemesi, yalnızca MTK’da düzenlenmiş iptal sebeplerinin mevcut olup olmadığını denetlemekten ibarettir. İptal davalarında hakem kararlarının iptal edilebilmesi için gerekli sebeplerin belirli ve sınırlandırılmış olması, hakem kararlarının iptali müessesinin en önemli özelliğidir.
MTK’nın 15. maddesinde düzenlendiği üzere, hakem veya hakem kurulunun, tahkim anlaşması dışında kalan bir konuda karar verdiği iddiasıyla açılan iptal davasında, tahkim anlaşması kapsamında olan konuların, tahkim anlaşması kapsamında olmayan konulardan ayrılması mümkün olduğu takdirde, hakem kararının sadece tahkim anlaşması kapsamında olmayan konuları içeren bölümüne ilişkin iptal kararı verilebilmesi mümkündür. Benzer şekilde, hakem kararının birden çok sözleşmeye ilişkin olduğu durumlarda, hakem kararında tahkim şartı bulunan sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar hakkında verilen hükmün, tahkim anlaşması bulunmayan sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar hakkında verilen karardan ayrılması mümkün ise, hakem kararının kısmen iptali de söz konusu olabilmektedir. Hakem veya hakem kurulunun tahkim anlaşması kapsamında olan ve olmayan uyuşmazlıklar için ayrı ayrı karar vermemiş, uyuşmazlığı bir bütün olarak çözümlemiş veya hakem kararındaki bazı konular, tahkim anlaşması dışında kalan uyuşmazlıkları da kapsayacak şekilde karara bağlanmışsa, artık hakem kararının kısmen iptali söz konusu olamayacaktır. Nitekim, artık burada tahkim anlaşması kapsamında olan konuların, tahkim anlaşması kapsamında olmayan konulardan ayrılması mümkün olmamaktadır.
Bir sonraki yazımızda hakem kararlarının iptalini gerektiren sebeplerden bahsedeceğiz.
Hukuk Desteği