Taşınmaz mülkiyeti kural olarak tapu siciline tescil ile kazanılır. Tapu siciline tescil geçerli olmayan bir nedene dayanarak gerçekleştirilmişse Türk Medeni Kanun’un 1024. maddesinde de belirtildiği gibi yolsuz tescil söz konusu olur. Tapu iptali ve tescil davası, yolsuz olarak düzenlenen bir tapu kaydının hukuka uygun hale getirilmesi amacıyla açılır ve bu dava sonucunda tapu sicilinde görünen şekli hak sahipliği ortadan kaldırılıp, gerçek hak sahipliği hukuk zemininde tanınır.
Tapu iptali ve tescil davasının açılmasına sebebiyet veren yolsuz tescil, yargı kararları ışığında, sınırlı sayıda olmamak üzere, başlıca aşağıdaki sebeplere dayanmaktadır.
– Taşınmaz devrinin sahte vekaletnameye dayalı olarak yapılması
Yukarıda sayılan sebepler haricinde, aile konutuna dayalı olarak, kazandırıcı zamanaşımına dayalı olarak veya önalım hakkına dayalı olarak da tapu iptali ve tescil davası açılabilmektedir.
Tapu iptali ve tescil davası, tapu sicilinde şekli hak sahibi olarak görünen malike karşı, taşınmazın bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesinde açılır.