Freelance iş modeli, hizmet veren açısından herhangi bir kuruma bağlı olmaksızın serbest çalışmayı ifade ederken, hizmet alan açısından ise ihtiyaç duyulan hizmetin daha ucuz ve daha hızlı olarak dış kaynaktan temin edilmesini ifade etmektedir. Freelance çalışma modeli yurt dışında birçok alanda uygulanırken, ülkemizde ise son yıllarda özellikle bilişim alanında yaygınlaşmaya başlamıştır.
Freelance çalışanlar bakımından ülkemizdeki genel yanılgı, bağımsız çalışan kişinin (freelancer olarak da adlandırılmaktadır) vergi vermek zorunda olmadığının düşünülmesidir.
Uygulamada freelance olarak çalışan birçok kişinin kendine ait bir şirketinin olmadığı, bu sebeple KDV tutarını ödeyerek başka şirket üzerinden fatura alındığı görülmektedir. Ancak bu durum yasal olmamakla birlikte hizmet veren ile hizmet alan arasında çıkabilecek herhangi bir uyuşmazlık durumunda mahkemeye gidildiğinde, faturada başka bir firmanın adı geçtiğinden ispat konusunda sorunlara sebep olabilecektir.
Freelace çalışma modelinde hizmet veren kişi olarak, başka bir şirket üstünden fatura düzenleme yoluna gitmeden önce müşteriyle konuşarak, yapılan iş ile ilgili hizmet verecek kişi adına gider pusulası düzenlemesi talep edilebilir. Müşterinin hizmet verene gider pusulası düzenlemesi halinde hizmet bedelinin %10’u kadar stopaj vergisi doğar. Bu durumda hizmet verene KDV ödenmesine de gerek kalmaz. Zira arızi olarak serbest meslek faaliyetinde bulunanlara yapılan ödemeler, 221 seri no’lu GVK Genel Tebliği uyarınca, hizmeti alan kişi tarafından düzenlenecek gider pusulası ile belgelendirilebilir.
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 65. maddesinde serbest meslek faaliyeti: “Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtısasa dayanan ve ticari mahiyette olmıyan işlerin iş verene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.” şeklinde tanımlanmıştır. Dolayısıyla freelance çalışma da serbest meslek faaliyeti içerisinde değerlendirilmektedir.
Gelir Vergisi Kanununun 82. maddesinde arızi kazançlar sayılmış olup, arızi olarak yapılan serbest meslek faaliyetleri dolasyısıyla tahsil edilen hasılatlar toplamının 2015 yılı itibariyle 23.000 TL’si gelir vergisinden muaf tutulmuştur.
Vergi Usul Kanunu’nun 236’ncı maddesi uyarınca, serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için serbest meslek makbuzu tanzim etmek mecburiyetindedir. Ancak yukarıda da bahsettiğimiz üzere, arızi olarak serbest meslek faaliyetinde bulunanlara yapılan ödemeler, hizmeti alan kişi tarafından düzenlenecek gider pusulası ile belgelendirilebilir.
Serbest meslek faaliyetlerinin mutad meslek olarak icra edilmesi halinde icra edenlerin serbest meslek makbuzu, arızi olarak icra edilmesi halinde ise gider pusulası düzenlenmesi, her iki halde de yapılan ödemelerden Gelir Vergisi Kanunu’na göre serbest meslek makbuzu tanziminde %20, gider pusulası tanziminde ise %10 oranında stopaj ödenmesi gerekmektedir.
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
Gider pusulası istediğimiz zaman oluşan toplam tutarın %10 stopaj ücreti devlete ödediğimiz toplam tutar mı? Yoksa %10 stopaj + %18 KDV dahil oluyor mu?