İş sağlığı ve güvenliği konusunda geliştirilen devlet politikaları ve yapılan düzenlemeler doğrultusunda devam eden çalışmalar sonucu işveren ile birlikte işçilerde de farkındalık oluşturulmaya başlanmıştır. Buna rağmen uygulamada halen aksaklıklar vardır. Birçok iş kazası işverenin işçiye vermesi gereken eğitimleri aksatması veya sağlaması gereken kişisel koruyucu donanımı tedarik etmemesinden kaynaklanmaktadır. Burada işverenin sorumluluğu ön plana çıkmaktayken, (Bakınız işverenin sorumluluğu için ilgili yazımız…) arka planda işçinin sorumluluğu da gözlerden kaçırılmamalıdır.
Gerek basında çıkan haberler, gerek duyumlar, gerekse öne çıkan yargı kararları, kamuoyunda; birçok iş kazasından işverenin sorumlu olduğu kanısını uyandırmaktadır. Ancak öyle örnekler görülmektedir ki, işçi aldığı eğitimin gereklerine uymamakla beraber kendisine sağlanan kişisel koruyucu donanımı gerektiği gibi kullanmayarak iş kazalarına sebebiyet vermektedir. Üzülerek belirtmek gerekir ki; uygulamada talimatlara aykırı davranma konusunda ısrarcı tavır sergileyen işçi sayısı, kurallara kendiliğinden istekle uyanların sayısıyla nerdeyse kafa kafayadır. Oysa işçinin işveren tarafından verilen eğitim ve talimatlara uygun davranması, çalışırken kişisel koruyucu malzeme ve donanımı doğru kullanması hem İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda hem de İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’nde düzenlenmiştir.
Kamuoyundaki genel kanı aksine sorumluluk bütünüyle işveren üzerinde değildir. İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği madde 13’te “Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve kullanımdan sonra muhafaza edildiği yere geri koymak ile yükümlüdürler.” demek suretiyle işçinin sorumluluğu belirlenmiştir.
Önemli başka bir kural ise işçi, işverene ya da sağlık ve güvenlikten sorumlu diğer bir işçiye işyerinde, iş sağlığı ve güvenliği için ciddi ve ani bir tehlike olduğu kanaatine vardığı hal ve olaylarda bildirim yapması gerektiğidir. Aynı zamanda işçiler, koruma tedbirlerinde herhangi bir aksaklık ve eksiklik gördüklerinde görevlilere derhal durumu haber vermekle yükümlülerdir. Böyle basit gibi görünen, ama hayati önem taşıyan bildirim yükümlülüklerinin ihlali halinde iş kazaları gerçekleşebilmekte, neticesinde de ölümler meydana gelebilmektedir. Bu gibi kural ihlalleri sonucu ortaya çıkan iş kazalarında, işverenin sorumluluğunu tümüyle ortadan kaldıran ve olayı işçinin sorumluluğuna bağlayan hukuki tartışmalar gündeme gelmektedir.
Başka bir kural ise işbirliği yapma zorunluluğu ile ilgilidir. İşveren işyerinin, iş sağlığı ve güvenliği için gerekli önlemleri almak üzere çaba sarf ederken; işçinin de, işverenle ya da bu konuda görevlendirilen personelle işbirliği yapması gerekmektedir. İşverenin güvenli çalışma ortamı için gerekli koşulları sağlamak üzere çalışmalarında işçinin işbirliği yapmak yükümlülüğü vardır.(Yazımızın devamı için bakınız…)
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
Makalede bahsi geçen Kanun un ilgili maddesi yerine 6331 sayılı Kanun 30.06.2012 de yürürlüğe girmiştir. 4857 sayılı Kanun revize edilmiş ve 6331 sayılı Kanun doğmuştur.
Teşekkür ederiz. Yorumunuz bizim içn çok kıymetli. 6331 sayılı Kanun’un adına da yer vereceğimiz yazımızda.