Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 358. maddesinde düzenlendiği üzere anonim şirket pay sahiplerinin (yönetim kurulu üyesi olsun veya olmasın) 395. maddesinde düzenlediği üzere pay sahibi olmayan yönetim kurulu üyelerinin ve oy sahibi olsun veya olmasın bütün yönetim kurulu üyelerinin pay sahibi olmayan yakınlarının şirkete borçlanmaları yasaklanmıştır. Pay sahipleri bakımından şirkete borçlanma yasağı her ne kadar anonim şirketleri düzenleyen hükümler arasında yer alsa dahi, TTK’nın 644. maddesindeki yollama sebebiyle, yasağın limited şirket ortakları bakımından da geçerli olacağını kabul etmek gerekmektedir. Şirkete borçlanma yasağı getirilmesindeki esas neden, şirketle yakından ilgili kişilerin şirketle yapacakları birtakım işlemlerde şirkete mali açıdan zarar vermelerinin önlenmesi ve dolayısıyla şirketin devamına yönelebilecek risklerin önüne geçilmesidir.
TTK madde 358: “ İştirak taahhüadünden doğan borç hariç, pay sahipleri şirkete borçlanamaz. Meğerki, borç, şirketle, şirketin işletme konusu ve pay sahibinin işletmesi gereği olarak yapılmış bulunan bir işlemden doğmuş olsun ve emsalleriyle aynı veya benzer şartlara tabi tutulsun.”
Borçlanma için söz konusu değerin şirketin malvarlığından çıkarılması gerekmektedir. Zira kanun koyucunu bu yasağı hükme bağlarken şirketin malvarlığı değerlerini korumayı amaçlamaktadır. Şirketin hukuki tasarruf alanından çıkmayan menfaatler yönünden borçlanma yasağının devreye girmesi beklenemez. Kaldı ki borçlanma yasağının uygulanması için, borçlanma değerinin para olup olmaması mühim değildir. Pay sahibi, para dışında belirli bir mal veya hizmeti yerine getirmeyi üstlense dahi bu işlem de yasak kapsamında düşünülecektir. Ortağın pay değeri de borçlanma yasağında etkili bir unsur olmayacaktır. Fakat şirket malvarlığının azalması riskinin doğmayacağı işlemler için, pay sahiplerinin şirkete borçlanmaları yasak kapsamına alınmaz. Bu itibarla şirkete yapılacak bağışlar geçerli olacaktır.
Yönetim kurulu üyelerinin menfaat elde etmek amacıyla şirketin malvarlığına el atmak istemeleri pay sahiplerine göre çok daha yüksek bir ihtimaldir. Dolayısıyla yönetim kurulu üyelerinin şirkete borçlanma yasağının, pay sahiplerinin şirkete borçlanma yasağından daha kapsamlı olması gerekmektedir.
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
