Eser sözleşmesi; yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, iş sahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstlendiği tam iki taraflı bir iş görme sözleşmesidir. Eser sözleşmesinin, benzeri sözleşmelerden ayırt edilmesinin önemi, somut olaya uygulanacak yasa maddelerinin belirlenmesinde ve ortaya çıkan uyuşmazlıklarda sağlıklı bir çözüme ulaşılmasında kendini gösterir. (Bkz: İlgili yazımız…)
1) Satış Sözleşmesinden Ayırt Edilmesi: Satış sözleşmesi; satıcının, satılanın zilyedlik ve mülkiyetini alıcıya devretme, alıcının ise buna karşılık bir bedel ödeme borcunu üstlendiği sözleşmedir. Satış sözleşmesinde; satıcı, sözleşmenin kurulduğu sırada bir başkasının meydana getirdiği hazır bir şeyi alıcıya devir ve teslim etmekte; eser sözleşmesinde ise yüklenici, sözleşmenin kurulması sırasında mevcut olmayan bir şeyi; bir çalışma sonucu meydana getirme ve teslim etme taahhüdünde bulunmaktadır. Demek oluyor ki, eser sözleşmesinde ağır basan özellik, yüklenme üzerine emek ağırlıklı çalışma ile bir eser meydana getirilmesi ve bu eserin teslimidir.
2) Vekalet Sözleşmesinden Ayırt Edilmesi: Vekalet sözleşmesi; vekilin, vekalet verenin bir işini görmeyi veya işlemini yapmayı üstlendiği sözleşmedir. Vekil, belli bir sonucun mutlaka elde edilmesi için değil, belli bir yönde çalışmak için yükümlülük altına girer; bu çalışma sonunda istenilen sonuç gerçekleşebilir veya gerçekleşmeyebilir. Önemli olan, vekilin belli bir yönde işi özenle ve sadakatle yapmaya çalışmasıdır. Oysa eser sözleşmesinde yüklenici sadece bir çalışmada bulunmayı değil, aynı zamanda bir sonucun gerçekleşmesini de yüklenmektedir; bu sonuç, eserdir. Yüklenici, bir çalışmada bulunmasına rağmen sonuç (eser) yoksa, ifa gerçekleşmiş sayılmayacağından bedele hak kazanılamaz. Eser sözleşmesinde bedel mutlaka vardır; oysa vekalet sözleşmesi bedelsiz de olabilir. Vekalet sözleşmesinin tanımında yer alan “bir işin görülmesi” deyimi “bir işin yönetilmesi” deyiminden çok daha geniş kapsamlıdır. O halde her türlü hizmet, vekalet sözleşmesinin konusu olabilir. Bu itibarladır ki, konusu emek tüketimini gerektiren anlaşmalar herhangi bir sözleşme tipine, örneğin hizmet veya eser sözleşmelerine girmiyorsa, bunlara vekalet sözleşmesine ilişkin hükümler uygulanabilir.
3) Hizmet Sözleşmesinden Ayırt Edilmesi: Hizmet sözleşmesi; iş görme amacı güden, diğer bir deyişle konusu bir insan emeği olan sözleşmelerdendir. Bununla bir kimse (işçi), belirli veya belirsiz bir süre için hizmet görmeyi, diğer taraf (işveren) ise buna karşılık bir ücret ödemeyi yüklenir. Eser sözleşmesindeki “iş sahibi” ile hizmet sözleşmesindeki “işveren” birbirine karıştırılmamalı; özellikle sorumluluklar konusunda yanlışa düşülmemelidir. Hizmet sözleşmesinin bir tarafında bulunana işçi, diğer tarafında bulunana işveren; eser sözleşmesinde ise bir tarafta bulunana yüklenici, diğer tarafta bulunansa iş sahibidir. Hizmet sözleşmesinde işçiler işverenlerinin verdiği talimatlar doğrultusunda hareket ederler ancak belli bir sonucu gerçekleştirme yükümlülükleri bulunmamaktadır; yaptıkları işlerde özen göstermeleri yeterlidir. Eser sözleşmelerinde ise yükleniciler, üstlendikleri taahhüt işlerinde uzman olup, iş sahiplerine karşı bağımsızdırlar; yüklendikleri işlemlerin nasıl yapılması gerektiği konusunda talimat almazlar. Ayrıca aksine anlaşma olmadıkça, eserin meydana getirilmesi için gereken araç ve gereçleri kendileri sağlamak zorundadırlar.
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
Gerçekten elinize emeğinize sağlık çok faydalı oldu.Teşekkür ederim