Bir olay sırasında tanık ya da sanık olmuş kişilerin verdiği ifadelere güvenebilmek ve ifadelerin doğruluğunu anlayabilmek adına gerçekleştirilen bir tekniktir. Destekleyici ve çürütücü çapraz sorgu olmak üzere iki tür çapraz sorgu yöntemi vardır. Hangi sorgu metodunun kullanılacağı derdest davanın seyrine göre belirlenmelidir. Destekleyici çapraz sorguda çapraz sorguyu yapan avukatın amacı temsil ettiği tarafın savunmalarını güçlendirmektir. Çürütücü çapraz sorguda ise, avukat; sorguda elde edilen verilere dayanarak karşı tarafın iddialarının hayatın olağan akışına aykırı, eksik, gerçek dışı olduğunu iddia edecektir.
Çapraz sorgunun uygulanma şekli her olaya göre farklılık gösterir ve duruma göre uygulanacak olan metot değişebilir. Davanın konusuna ve durumuna göre yeni bir teknik geliştirilebilir ya da eski bir teknik de uygulanabilir. Her sorgu için farklı bir teknik deneniyor olsa da çapraz sorgunun belli başlı hususları vardır:
Tanık ya da sanık geldiği anda doğrudan kimseyle görüştürülmeden ifadelerinin alınması gerekir.
Çapraz sorgunun sağlıklı ilerleyebilmesini, olayın detaylarının bilinmesi ve kontrollü bir şekilde ilerlenmesi sağlar.
Kişiler çapraz sorguya içerisinde bulundukları davanın gidişatına göre; gerekli bulunması halinde alınabilirler. Bu sırada art arda sorular sorulabilir, çeşitli kışkırtma yöntemleri kullanılabilir ve birçok farklı senaryo oluşturularak kişinin verdiği tepkiler ölçülebilir. Bu işlem sırasında kişinin hakarete maruz kalması, şiddet görmesi gibi durumlar kesinlikle söz konusu değildir.
Dava konusu her ne ise, kişi sadece o dava üzerinden sorgulanabilir.
Sorgunun bir amaca hizmet etmesi ve davanın akıbetinde karışıklığa yol açabilecek bir konu hakkında bilgi edinmeyi desteklemesi gerekliliği aranmalıdır.
Belirtmek gerekir ki, mantıktan yoksun bir sorgulama mümkün değildir mutlaka akla yatkın olunmalıdır. Bu tarz çapraz sorgularda genelde en önemli sorular son anda sorulur ve beyin yorulduğu için doğru ve gerçek cevaplar alınır.
Çapraz sorguda dikkat edilmesi gereken diğer bir durum ise, tanık ya da sanık olan kişinin kendi cümleleri üzerinden bir sorgu yapılmasıdır.
Hangi taraf üzerinde çapraz sorgu yapılırsa yapılsın söz konusu amaç aynıdır. Çapraz sorgu sonucunda herhangi bir nedenle dava konusu olan olay farklı bir şekilde değerlendirilir. Çapraz sorgu,davada önemli görülen yerlerin ve fiillerin altını çizer ve bu fiilleri daha güçlü bir hale getirir. Aynı zamanda tanık olan kişilerin ne denli sağlam, olaya vakıf ve gerçekçi ifadelerde bulunduğunu gösterir. Söz konusu çapraz sorgu yapıldığında şüphe edilebilecek alanların tespiti sağlanır ve tarafların beyanlarının ne denli güvenilir ve sağlıklı olduğu apaçık ortaya çıkar.
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
