Yaklaşık bir yıldır dünya üzerinde yayılmış olan Covid-19 virüsü dolayısıyla tüm ülkeler birçok önlem almakta ve virüsün daha da yayılmasını önlemek amacıyla büyük mücadeleler vermektedir. Bilindiği üzere virüs toplu yerlerde bulunan kişiler arasında daha çabuk yayılmakta bu yüzden de bu dönemde insanlarla mesafeli şekilde iletişim halinde olmak büyük önem arz etmektedir; dolayısıyla toplu şekilde ve kalabalık ortamda çalışan kişiler açısından risk daha yüksektir. Bu nedenle iş yaşamını düzenleyici mevzuatta Covid–19 etkili çalışma düzeni ve tedbirler uygulamaya da yansımıştır. Uzaktan çalışma bunlardan en günceli olup, bu yazımız konusunu oluşturacaktır.
Uzaktan çalışma, dünya üzerinde de ülkemizde de pandemi sürecinde alınan önlemler kapsamında yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu çerçevede 31419 sayılı 10.3.2021 tarihli Resmi Gazete’de Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından hazırlanmış olan Uzaktan Çalışma Yönetmeliği yayımlanmıştır. Yönetmeliğin 5. maddesi “(1) Uzaktan çalışmaya ilişkin iş sözleşmeleri yazılı şekilde yapılır. (2) Sözleşmede; işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler yer alır.” şeklinde düzenlenmiştir. Maddeye göre uzaktan çalışma için yapılacak olan iş sözleşmesi yazılı şekilde yapılacak ve sözleşmede iş tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücreti ve ücretin ödenmesine ilişkin hususları vs. detaylı bir biçimde yer alacaktır. Yönetmeliğin 6. maddesi ise “(1) Gerekli olması halinde, uzaktan çalışmanın yapılacağı mekân ile ilgili düzenlemeler iş yapılmaya başlamadan önce tamamlanır. Bu düzenlemelerden kaynaklanan maliyetlerin karşılanma usulü, uzaktan çalışan ile işveren tarafından birlikte belirlenir.” şeklinde düzenlenmiş olup uzaktan çalışılacak olan mekanın –gerekli olması halinde- iş yapılmaya başlamadan önce düzenleneceğini ve düzenlemeden kaynaklanan maliyetlerin karşılanmasının çalışan ve işveren tarafından birlikte belirleneceğini belirtmektedir.
Yönetmelik’te, uzaktan çalışmada mal ve hizmet üretimi için gerekli malzeme ve iş araçlarının iş sözleşmesinde aksi kararlaştırılmadığı takdirde işveren tarafından karşılanacağı düzenlenmiştir. Yönetmeliğin 7. maddesinin 2. fıkrasına göre iş araçlarının işveren tarafından sağlanması halinde ise,iş araçlarının işçiye teslim edildiği tarihteki bedelleri belirten iş araçları listesi, işveren tarafından yazılı olarak işçiye teslim edilecek ve işçiye teslim edilen belgenin işçi tarafından imzalı bir nüshası ise işveren tarafından işçi özlük dosyasında saklanacaktır.Uzaktan çalışmada iletişimin yöntemi ve zaman aralığı, çalışan ve işveren tarafından belirlenecektir.
Uzaktan çalışmada fazla çalışma ise mevzuatta düzenlenen hükümler çerçevesinde işverenin yazılı talebi ve çalışanın kabulüyle mümkün olabilecektir. Ayrıca Yönetmeliğe göre işveren işin niteliğine göre iş güvenliği tedbirlerini almak zorundadır. Şunu da belirtmek isteriz ki, tehlikeli işlerde uzaktan çalışma söz konusu olmayacaktır. Bu husus Yönetmeliğin 13. maddesinin 1. fıkrasında “Tehlikeli kimyasal madde ve radyoaktif maddelerle çalışma, bu maddelerin işlenmesi veya söz konusu maddelerin atıkları ile çalışma, biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan çalışma işlemlerini içeren işlerde uzaktan çalışma yapılamaz.”şeklinde çok açık şekilde hüküm altına alınmıştır.
Uzaktan çalışmaya geçiş, işçinin yazılı talebi ve işverenin talebi olumlu değerlendirmesi halinde ancak söz konusu olabilecektir. İşveren; işçinin talebini değerlendirirken işin ve işçinin niteliği gereği uzaktan çalışmaya uygunluğu ile belirlediği diğer kıstasları göz önünde bulunduracaktır.
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
