Ceza Hukuku’nda çocuk kavramı, 18 yaşını doldurmamış kişileri ifade etmektedir. Kişilerin yaş küçüklüğü; kusur yeteneğini azaltan veya ortadan kaldıran sebepler arasında sayılmaktadır. Kanun koyucu yaş küçüklüğünü dikkate alarak, çocukların ceza ehliyetini 3 grupta incelemiştir. Çocukların ceza ehliyeti hakkında yazımızı buradan (…Bkz) okuyabilirsiniz. Ayrıca ifade etmeliyiz ki kanun koyucu, suç işleyen çocuk hakkında “suça sürüklenen çocuk” nitelendirmesini kullanmaktadır.
Suça sürüklenen çocuk hakkında soruşturma, çocuk bürosunda görevli Cumhuriyet Savcısı tarafından bizzat yapılacaktır. Çocuğun ifadesi alınmasında çocuğun yanında sosyal çalışma görevlisinin bulunmasına izin verilebilecektir. Soruşturma sırasında gerekli görülmesi halinde çocuk hakkında çocuklara özgü koruyucu ve destekleyici tedbirlerin uygulanması kararı Cumhuriyet Savcısının istemi üzerine Çocuk Hakimi tarafından verilecektir. Çocuğun gözaltına alınması gerekiyorsa bu kararın icrası, kolluğun çocuk birimi tarafından yerine getirilecektir.
Çocukların yetişkinlerle birlikte suç işlemesi halinde, çocuk hakkında soruşturma ve kovuşturmanın ayrı yürütülmesi gerekmektedir. Davaların birlikte yürütülmesinin zorunlu görülmesi bu kuralın istisnasını oluşturmaktadır. Genel mahkemeler, yargılamanın her aşamasında, mahkemelerin uygun bulması şartıyla davaların birleştirilmesi hakkında karar verebilir.
Çocuğun soruşturma ve kovuşturma aşamasında bir yerden başka bir yere naklinde kelepçe, zincir ve benzeri aletler kullanılamaz. Ancak çocuğun kendisine veya bir başkasına zarar verme ihtimali bulunması, kaçma ihtimalinin olması halinde kolluk tarafından gereken orantılı ve ölçülü önlemler alınacaktır.
Çocuğa yüklenen suçtan dolayı; koşulların varlığı halinde kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilebilir. Erteleme süresi 3 yıl ile sınırlandırılmıştır.
15 yaşını doldurmamış çocuklar hakkında üst sınırı 5 yılı aşmayan hapis cezası gerektiren fiillerinden dolayı tutuklama kararı verilemeyecektir.
Yargılama esnasında duruşmalarda çocuk, velisi, vasisi, mahkemece görevlendirilmiş sosyal çalışma görevlisi hazır bulunabilir. Duruşmada hazır bulunan çocuk, yararı gerektirdiği takdirde duruşma salonundan çıkarılabilir. Çocuğun sorgusu yapılmış ise çocuk hakkında duruşmada hazır bulundurulmasına gerek görülmeyebilir.
Çocuğa yüklenen suçtan dolayı yargılama sonunda koşulların varlığı halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir. Çocuk hakkında denetim süresi 3 yıl ile sınırlandırılmıştır.
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
